Czas postanowień

Nowy rok to dla wielu z nas to czas podejmowania decyzji i wyznaczania sobie nowych postanowień. W styczniu zdecydowanie częściej niż w innym miesiącach zastanawiamy się nad poziomem własnej motywacji do nowych działań oraz staramy się wdrażać nawyki, które mają służyć naszemu rozwojowi, zdrowiu, zawodowym staraniom czy relacjom. Badania dowodzą, że popularnym noworocznym postanowieniem są również kwestie związane z uporządkowaniem finansów, np. planowaniem wydatków czy rozpoczęciem odkładania pieniędzy na emeryturę. Bardzo powszechnym scenariuszem dotyczącym postanowień noworocznych jest jednak powolna utrata entuzjazmu wraz z kolejnymi tygodniami nowego roku. Co zatem robić aby poziom naszego zaangażowania nie spadał? Odpowiedź brzmi: Zadbać o własną motywacje do działania!

Czym jest motywacja?

Naukowcy określają motywację jako potrzebę działania ściśle związaną z naszymi instynktami oraz próbą zachowania homeostazy a więc równowagą organizmu. Motywacja jest takim stanem psychicznym, w którym odczuwamy gotowość do działania, jest ona napędzana przez wszystkie procesy wewnątrz nas, które nasz organizm lub umysł uznał za ważne. Zatem można powiedzieć, że motywacja pomaga nam zaspokajać potrzeby i jest z nimi ściśle powiązana. Najprostsze, najbardziej ewolucyjne potrzeby to zdobycie pożywienia oraz chęć przetrwania i rozmnażania się. Oprócz tych atawistycznych, istnieje szereg innych potrzeb różnie zdefiniowanych dla każdego. Steven Reiss, badacz motywacji, wyodrębnił 16 najpowszechniejszych pragnień ludzi, które wzbudzają naszą motywację. Są to:

1. Władza
2. Niezależność
3. Ciekawość
4. Uznanie
5. Porządek
6. Gromadzenie
7. Honor
8. Idealizm
9. Kontakty społeczne
10. Rodzina
11. Status
12. Rewanż
13. Piękno
14. Jedzenie
15. Aktywność fizyczna
16. Spokój

Każdy z nas na tej liście znajdzie wartości, które mają dla niego ogromne znaczenia i takie, które są tylko hasłami i nie mają większego wydźwięku w naszym życiu.

Jak podgrzać własną motywację na długo?

Aby motywacja do nowego działania nie była jak noworoczne fajerwerki, a więc taka, która silnie płonie przez chwilę po czym jej energia bezpowrotnie znika, warto zastanowić się nad tym czy nasze postanowienie łączą się z którymś z 16 motywatorów a konkretnie z tymi z nich, które są dla nas ważne. Jeśli tak jest, to mamy szansę na to, by nasza motywacja stopniowo i metodycznie dodawała nam energii dla naszych postanowień, więc aby mówiąc potocznie „po prostu nam się chciało”. To co warto zrobić w drugim kroku to przyjrzeć się treści naszego postanowienia, po to by połączyć je z naszymi wartościami albo, jeśli tego wymaga, doprecyzować konieczne do wykonania kroki.

Przybliżając lub oddalając optykę

Jeśli nasze postanowienie brzmi „będę uprawiać aktywność fizyczną dwa razy w tygodniu” warto nieco rozszerzyć perspektywę postrzegania takiej obietnicy i zadać sobie pytanie po co mielibyśmy to robić. Można zastosować technikę „3 razy dlaczego”, zadając sobie samemu pytania i próbując na nie odpowiedzieć. Wtedy ten proces mógłby wyglądać w taki sposób:

• Będę uprawiać aktywność fizyczną dwa razy w tygodniu.
• Dlaczego?
• Bo chcę czuć się dobrze we własnym ciele.
• Dlaczego?
• Bo często martwię się że nie dbam o moje ciało dostatecznie.
• Dlaczego?
• Gdyż ważne jest dla mnie zdrowie i długie życie.

Dzięki takiej refleksji możemy połączyć nasze konkretne postanowienie z szerszym celem oraz własnymi wartościami, a to właśnie w naszych wartościach drzemią zasoby motywacji. Jeśli, dla odmiany, nasze postanowienie noworoczne brzmi „chcę mieć więcej pieniędzy” to oprócz techniki „3 x dlaczego”, wymaga ono nieco pracy w drugą stronę – aby uszczegółowić konkretne kroki jakie należy wykonać, żeby realizować ten cel. Kroki te mogłyby na przykład wyglądać następująco:

Chcę mieć więcej pieniędzy więc nauczę się oszczędzać.

Albo:
Chcę mieć więcej pieniędzy więc potrzebuję zmienić lub zmodyfikować ścieżkę zawodową i zapisać się na szkolenia i kursy nowych umiejętność.

Lub:
Chcę mieć więcej pieniędzy więc zorganizuję sobie dodatkową pracę „po godzinach”.

Tak uszczegółowione postanowienie jest łatwiejsze do realizacji, gdyż dokładnie wiemy co mamy robić by przybliżyć się do spełnienia naszych marzeń. Kiedy znamy już konkretny krok do wykonania, warto stać się w nim mistrzem a więc przekształcić nowe działanie w stały nawyk, który będzie działał na rzecz realizacji naszego postanowienia.

Aby nowe stało się nasze

Codzienna praca na rzecz realizacji naszych celów to gwarancja tego, że robimy wszystko co możemy aby je spełnić. Takie regularne wysiłki wymagają wiele energii i zaangażowania. Jednak w naszych mózgach mamy zainstalowany mechanizm zwany neuroplastycznością, który może pomóc w tym by zamiast wkładać mnóstwo energii w codzienne działania, zautomatyzować je, tworząc stały nawyk. Nawyk jest działaniem odruchowym, wyuczonym, takim które nie wymaga kierowania, czy zmagania się z niechęcią, nie podlega też zadawaniu sobie wewnętrznych pytań czy warto czy nie warto tej czynności teraz wykonywać, a każdy z tych procesów jest energochłonny. Nawyk to na przykład poranne mycie zębów , które wykonujemy automatycznie. Jak sprawić by kroki do realizacji naszego celu stały się automatycznym nawykiem? Jest to droga, która wymaga organizacji ale dzięki poniższym wskazówkom łatwiej będzie Ci to zrobić:

• powtarzaj nowe zachowanie regularnie, tylko w ten sposób uruchomisz mechanikę neuroplastyczności w mózgu,
• na początku troszcz się o swój nawyk ułatwiając sobie jego wykonanie, np. poprzez przygotowanie wcześniej butów do biegania i odpowiedniego stroju do treningu aby w chwili gdy masz pobiegać nie rozpraszać się na czynności przygotowawcze, gdyż mogłoby to działać zniechęcająco,
• przygotuj plan na wypadek niepowodzenia, np. umawiając się ze sobą, że w sytuacji, w której nie zdołasz danego dnia wykonać nowej czynności, nie poddasz się i kolejnego dnia przystąpisz do niej tak, jak gdyby nic zakłócającego proces się nie wydarzyło,
• doceniaj się za każdorazowe wykonanie nowej czynności, na przykład przez pochwałę w myślach,
• staraj się przeprowadzić ten proces bez nadmiernego rozmyślania – kiedy już podejmiesz decyzję, że chcesz wprowadzić jakiś nawyk, nie marnuj energii na ponowne rozmyślania czy to ma, czy nie ma sensu, takie myśli przychodzą wraz ze zniechęceniem, warto uzmysławiać je sobie i kiedy się pojawią kierować energię na swoje działanie: „po prostu idę biegać, nie myślę o tym nadmiernie”.

Ułatwić sobie sukces

Z takim przygotowaniem, spontaniczne noworoczne postanowienie może stać się projektem ze straganie przygotowanymi etapami działania. To co możesz dodatkowo zrobić by ułatwić sobie sukces to obserwować, co ci pomaga na tej drodze a co nie działa w sposób wspierający. Uważność jest czynnikiem, który pomoże ci dostrzec w jakim momencie procesu się znajdujesz i zauważyć ewentualne zagrożenia dla realizacji twojego postanowienia i przeciwdziałać im.

Skorzystaj z naszej karty pracy, która pomoże Ci w określeniu Twoich celów i motywacji. Pobierz ją tutaj: Moja motywacja – karta pracy.