Binaural beats

Polska nazwa binaural beats nie jest zbyt seksowna i brzmi dość siermiężnie: a mianowicie dudnienie różnicowe lub obuuszne. Może pierwsze skojarzenia tej nazwy nie są zachęcające. Jednak badania naukowców potwierdzają skuteczność tej akustycznej metody w wytwarzaniu określonych i dominujących fal mózgowych. Binaural beats polega na synchronicznym słuchaniu bardzo zbliżonych w brzmieniu tonów. Gdy do jednego ucha wpada dźwięk o określonej częstotliwości, a w drugim jest nieco inny wówczas powstaje trzeci dźwięk, który jest wypadkową tych dwóch stąd dudnienie różnicowe. Różnice są niewielkie, bo częstotliwości różnią się od kilku do maksymalnie kilkudziesięciu herców. Dzięki temu zjawisku mózg wytwarza kolejną, 3cią częstotliwość i propaguje ją na obydwie półkule mózgowe. Binaural beats powstają w miejscu przeciwsobnej integracji sygnałów nerwowych pochodzących ze zmysłu słuchu i ich początek ma miejsce w jądrze oliwkowym górnym i pniu mózgowym. Binauralne beaty trafiają do formacji siatkowatej mózgu i kory mózgowej, która za pomocą neuroprzekaźników wywołuje zmiany w aktywności fal mózgowych, synchronizując je z tymi wygenerowanymi przez bodziec [1].

Dla przykładu jeśli do lewego ucha podamy częstotliwość 120Hz a do prawego ucha 130Hz, to w mózgu powinna wytworzyć się częstotliwość 10Hz. Efekt wytworzenia trzeciej fali akustycznej nazywa się synchronizacją półkulową. Dla omawianego przypadku synchronizacja 10Hz odpowiada falom mózgowym w stanie alfa. Badania EEG (elektroencefalografem) mózgu obrazowo potwierdzają wytwarzanie synchronizacji obydwu półkul mózgowych.

Izochroniczne tony

Podobnie jak wcześniej, nazwa nie jest zbyt zachęcająca. Dźwięki o których mowa składają się z regularnych, powtarzających się pojedynczych tonów.

Monaural Beats

Monaural beats to dźwięki monofoniczne, technika ta polega na podawaniu dwóch delikatnie różniących się od siebie częstotliwości (np 5Hz) w obydwu słuchawkach. Ludzkie ucho odbiera różnicę sygnałów i słyszy różnice w tym przypadku 5Hz. Monaural beats oddziałują na błonę podstawną ucha wewnętrznego. Zatem ich subiektywny odbiór i odczucia związane ze słuchaniem mogą być inne niż przy binaural beats.

Szumy

Szumy są jeszcze inną ważną formą technik akustycznych stosowanych w muzyce. Według definicji biały szum to mieszanina wszystkich częstotliwości o stałym poziomie. W rzeczywistości białym szumem są dźwięki delikatnie pracującego wentylatora, suszarki i innych urządzeń działających na zasadzie ruchu obrotowego najczęściej w połączeniu z wentylatorem. Biały szum może ułatwiać zasypianie małych dzieci. W apce Foculsy są utwory dr Steve G. Jones`a wykorzystujące biały szum.

Fale mózgowe

Mózg może pracować w kilku odmiennych stanach w zależności od dominujących fal. Binauralne i monauralne beaty oraz tony izochroniczne mogą być ustawione na różne wzorce fal mózgowych, takie jak gamma, theta, alfa, beta lub delta, które odpowiadają różnym stanom umysłu i nastroju [1].

Główne pasma częstotliwości fal mózgowych istoty ludzkiej to:

Fale gamma

Dotyczą stanów mistycznych, są to stany hiper focus, uczenia się i przetwarzania informacji. Występują kiedy dominująca częstotliwość mózgu jest większa niż 30 Hz.

Fale beta

Odpowiadają za podtrzymywanie procesów życiowych, to one występują najczęściej w ciągu dnia. Pozostając w stanie Beta jesteśmy aktywni i czujni. Występują w paśmie 14-30 Hz.

Fale alfa

Często mówi się że to stan twórczej dziecięcej kreacji. Wytwarzają się w mózgu podczas relaksu, marzeń i zmierzyć je można w częstotliwościach 7-14 Hz.

Fale theta

To stan głębokiej relaksacji i wysokiej kreatywności, w stanie tym znajdujemy się podczas hipnozy i snu. Występują przy częstotliwości 4-7 Hz.

Fale delta

Dominują podczas głębokiego snu, kiedy zachodzi regeneracja i samoleczenie; opisują je częstotliwości 0,5-4 Hz.

Muzyka w aplikacji Focusly została tak dopasowana żeby wspierać mózg w zakresie fal alpha, theta i delta w zależności od potrzeby. Dostępne opcje dotyczą koncentracji, relaksu, głębokiego odprężenia, a nawet snu.

Słuchanie binaural beats, tonów izochronicznych, monofonicznych i szumów

Słuchanie muzyki która, zawiera powtarzalne dźwięki może spowodować zmiany we wzorcach fal mózgowych. Różne wzorce fal mózgowych mogą wywoływać odpowiednie stany aktywności mózgu i mogą mieć potencjał terapeutyczny w modulacji nastroju [1].

Muzyka którą skomponował czołowy amerykański hipnoterapeuta dr Steve G. Jones, bogata jest w takie technologie. Jak twierdzi sam naukowiec, stymulacja akustyczna fal mózgowych dodana do muzyki wspiera procesy różnych terapii. W aplikacji Focusly znajduje się 21 godzin nagrań, specjalnie wyselekcjonowanych na potrzeby relaksu, snu, koncentracji a także pracy z uwalnianiem emocji.

Liczne badania [1] wykazały, że binauralne beaty mogą mieć pozytywne efekty na ludzki mózg i zdrowie psychiczne. Eksperymenty kliniczne dowiodły, że można wpływać na wzbudzenie stanu medytacji i zmiany świadomości poprzez słuchanie binaural beats o częstotliwości 6 Hz. Dzieje się tak ponieważ zostaje zwiększona aktywność kory mózgowej w zakresie fal theta (4-8 Hz). Odnotowano inne pozytywne skutki ekspozycji na binauralne beaty, takie jak poprawa koncentracji, pamięci oraz efektywności w uczeniu się oraz wchodzenie w stan relaksacji. W trakcie innych badań [2] stwierdzono, że binaural beats ustawione na częstotliwość fal alfa 10 Hz mogą sprzyjać odczuwaniu przyjemności i obniżeniu lęku.

Sonic Yogi, czyli Jonathan Adams twórca kilku albumów w aplikacji Focusly, w celu wyćwiczenia umysłu do osiągania pożądanych stanów, zaleca słuchanie utworów z binaural beats przynajmniej przez 30 minut, 3 razy w tygodniu [4].

Eksperymenty badawcze dowiodły, że beaty monofoniczne mogą z kolei wpływać na procesy pamięciowe. Długotrwałe i systematyczne odsłuchiwanie może mieć związek z poprawą zdolności zapamiętywania informacji werbalnych, w tym słów [3]. Sonic Yogi w swoich setach, które świetnie sprawdzają się podczas pracy, ćwiczeń czy relaksu stosuje tony monofoniczne.

Badania opublikowane w jednym z czołowych czasopism naukowych Nature [5] pokazują że biały szum na poziomie 45 dB grany w biurach może skutkować lepszą wydajnością poznawczą pod względem trwałej uwagi, a także zwiększoną kreatywnością i niższym poziomem stresu. W aplikacji Focusly można znaleźć szumy, które wspierają koncentrację lub zasypanie.

Podsumowując należy zwrócić uwagę, że słuchanie muzyki, w której zastosowane zostały zaawansowane techniki akustyczne, to jedna z wielu metod na ćwiczenie umysłu. Nie należy się ograniczać tylko do tej formy i dobrze jest uprawiać aktywność fizyczną, inne ćwiczenia koncentracji, logiki i uważności. To jak konkretne dźwięki będą na nas oddziaływać jest kwestią indywidualną, należy uważnie obserwować siebie, a na efekty cierpliwie poczekać. To o czym należy pamiętać to nie słuchanie wzbogaconej tą technologią muzyki w chwilę przed lub w trakcie prowadzenia pojazdu.