Zaopiekuj się sobą, czyli moc self-care
Dlaczego self-care jest tak ważne? W czasach, w których żyjemy, brak takiej postawy, może prowadzić do przeciążenia, a nawet choroby.
Okres letni i wypoczynek to taka część roku, której większość z nas niecierpliwie wyczekuje. Jest to moment, mogący sprzyjać regenerowaniu naszego ciała i umysłu poprzez mniejszą ilość obowiązków. To również czas, w którym wielu ludzi działa z większą beztroską, rozluźniając dzienne harmonogramy i oddalając się od poważniejszych zobowiązań. Czasem jednak, im bardziej się rozluźniamy, tym bardziej rozkalibrowujemy utarte ścieżki codziennych nawyków i tym trudniej nam wrócić z urlopu, do wykonywania rutynowych zadań. W jaki sposób w pełni skorzystać z odnowionych podczas urlopu zasobów energetycznych i mentalnych, by bezproblemowo przebyć okres przejściowy między wakacjami a powrotem do pracy oraz uniknąć obniżonego nastroju tuż po urlopie?
Najczęściej w naszych umysłach w czasie zawodowej aktywności dzielimy czas na czas pracy, kiedy mamy mnóstwo zajęć oraz czas urlopu, gdy robimy jak najmniej. Te dwa okresy są diametralnie różne od siebie i z tego powodu możemy mieć duży kłopot z przełączeniem się z trybu spędzania czasu podczas urlopu wprost do pełnej zawodowej aktywności. Zbyt szybkie i nagłe przejście między beztroskim okresem wakacji a powrotem do pracy, może negatywnie odbić się na naszym samopoczuciu psychicznym, a nawet niwelować dobroczynne efekty związane z odpoczynkiem w trakcie urlopu. Dlatego warto ustalić sobie wcześniej plan działania i stopniowo wdrożyć się w nadchodzący wraz z początkiem jesieni etap wzmożonej pracy.
Aby to ułatwić, można wyznaczyć w tym procesie dodatkowy etap – czas przejściowy pomiędzy urlopem a pełnym powrotem do pracy. Będą to dni, w których zaczniemy przygotowywać się do zakończenia urlopu i nastawimy nasz umysł z powrotem w tryb działania. Taki okres przejściowy powinien być zorganizowany w taki sposób, by zamiast rzucać się w wir obowiązków, świadomie i powoli zwiększać ilość zadań ale tylko na takim poziomie, by nie wzbudzać w sobie niepotrzebnego stresu. Jest to szczególnie przydatny sposób, jeśli większość urlopu spędzamy poza domem – warto wtedy zarezerwować sobie choćby dzień lub dwa między powrotem do domu a pierwszym dniem pracy. Taki bufor da nam szansę przygotować do zmiany nie tylko siebie, ale także swoją przestrzeń.
Podczas ostatnich dni okresu przejściowego, szczególną uwagę warto zwrócić na nasz tryb dobowy, a dokładniej – zacząć w miarę możliwości wstawać i kłaść się spać o tych samych porach, by odpowiednio nastawić nasz wewnętrzny zegar i przyzwyczaić organizm do stałego harmonogramu. Jest to ważne szczególnie wtedy, gdy podczas urlopu nasz rytm dobowy uległ zmianom. Jeśli trudno jest nam wrócić do stałego trybu funkcjonowania, warto pamiętać, że, jak dowodzą badania, medytacja mindfulness jest przydatnym narzędziem w kształtowaniu codziennych rytuałów poprzedzających sen – ułatwia ona wyciszenie się i zrelaksowanie, a także poprawia jakość snu, pozwalając nam zregenerować się i rozpocząć kolejny dzień w pełni sił.
W okresie przejściowym warto stopniowo wracać do naszego typowego trybu życia i ustalić sobie związane z nim cele. Warto zaplanować regularność posiłków, aktywności fizycznej oraz czasu przeznaczanego na odpoczynek, a to dlatego, że wakacje to czas, w którym wielu z nas pozwala sobie na więcej i rozluźnia zwyczajowe zasady w tych kwestiach.
Stopniowy powrót do stałego trybu dobowego dotyczy także naszych dzieci, które niebawem wrócą do szkoły – ważne zatem, by w ostatnich tygodniach wakacji dopilnować, by one również zaczęły przygotowania do nadchodzących zmian. Dzięki temu pomożemy im zmniejszyć ewentualny niepokój czy nieprzyjemne odczucia związane z zakończeniem wakacji. Dobrym sposobem na wsparcie rozmowy z dzieckiem na temat powrotu do obowiązków, i czasu, w którym struktura dnia i tygodnia będzie bardziej zorganizowana, jest sporządzenie planu w formie zobowiązań i postanowień. Ważne w tworzeniu takiego harmonogramu jest również planowanie odpoczynku. Aby skorzystać z gotowych podpowiedzi, jak taki plan może wyglądać, zajrzyj na przygotowane przez nas, i dołączone do tego artykułu karty pracy.
Aby uniknąć przeładowania mentalnego i przemęczenia już w pierwszych dniach powrotu do pourlopowego trybu życia, warto zacząć od tych bardziej pilnych zobowiązań i dopiero potem, stopniowo, wdrażać się z powrotem w pełną produktywność. Spisanie swoich nadchodzących obowiązków w formie listy zadań do wykonania i uszeregowanie ich według priorytetu może okazać się pomocne – dzięki temu szybciej rozprawimy się z tym, co najważniejsze i unikniemy niepotrzebnego stresu związanego z nagłym przeciążeniem psychicznym. Jeśli takie zapisywanie nie leży w twojej naturze, po prostu staraj się nie wpadać w wir robienia wszystkiego na raz, ale ustalić wewnętrznie ze sobą, które ze spraw są najpilniejsze a które mogą poczekać. To może być trudny krok, gdyż bardzo często po okresie urlopowym, takie „rzeczy do zrobienia” spiętrzają się i wracając z odpoczynku musimy już na starcie rozprawić się z jeszcze większą ilością obowiązków niż zazwyczaj. Tym bardziej warto przejść ten czas świadomie i troszcząc się o siebie.
Warto pamiętać o odbytym przez nas urlopie, wspominać miłe chwile i oddech na jaki pozwolił nam odpoczynek oraz spędzanie dni w luźniejszy sposób. Karmienie się takimi wspomnieniami, odczuwanie wdzięczności za ten spokojniejszy czas, którego mieliśmy okazję doświadczyć, może pomagać nam minimalizować stres związany z powrotem do czasu wypełnionego obowiązkami. Zatem zamiast skupiać się na negatywnych aspektach powrotu do pracy, zwróćmy uwagę na to, co dobrego dał nam odpoczynek i czas na regenerację. Praktyka uważności może znacznie ułatwić to zadanie, pozwalając świadomie przeżywać ten czas i korzystać z wszystkich dobrodziejstw, które ze sobą niesie. Mogą to być na przykład: efektywne działanie, możliwość realizacji marzeń zawodowych, powrót do regularności, odpoczynek od upałów, czas jedzenia jesiennej szarlotki, okazja do wyjęcia z szafy ulubionego ciepłego swetra itp.
Dobrym pomysłem jest również zaplanowanie sobie drobnych przyjemności związanych z odpoczynkiem, na które będziemy oczekiwać z niecierpliwością, co pomoże nam z większą łatwością przebrnąć przez pierwsze, najtrudniejsze dni powrotu do pracy. Wyjście do kina, ruch na świeżym powietrzu czy wieczory z medytacją – ważne, żeby było to coś, co sprawi nam przyjemność i należycie nagrodzi nasz wysiłek.
Motywacja jest siłą, która pcha nas do działania. Dlatego powrót do obowiązków z pewnością ułatwi nam przypomnienie sobie wszystkich powodów, dla których nasze życie wypełnione jest właśnie takimi zadaniami jakie przed nami stoją. Trudno ci wrócić do regularnej aktywności fizycznej? Uzmysłów sobie jakie były powody, dla których ta aktywność została przez ciebie podjęta w czasie przed wakacyjną przerwą. Być może myśl o twoim zdrowiu czy dobrym samopoczuciu przypomni ci, że za tym zobowiązaniem stoi coś większego, co łączy się z twoimi wartościami czy głębszymi potrzebami. Spróbuj połączyć wszystkie swoje obowiązki z twoimi wartościami czyli tym co jest dla ciebie w życiu ważne. To pomoże ci szerzej spojrzeć na zadania i wyzwania jakie przed tobą stoją. Medytacja mindfulness może okazać się tutaj wspierającym narzędziem – okazuje się bowiem, że oprócz relaksująco-kojącego wpływu na naszą psychikę, ma ona także możliwość pobudzać naszą motywację i produktywność. Przykładową metodą uważności wspierającą motywację jest metoda wizualizacji; polega ona na wyobrażaniu sobie naszego celu oraz nas samych, naszego samopoczucia i emocji w momencie, gdy go osiągamy.
Łagodny powrót z wakacji może być niełatwym zadaniem ale warto się w nie zaangażować, po to, by nie okupić czasu wypoczynku czasem zdwojonego stresu. Gdyż jeśli właśnie tak miałoby to wyglądać, że po urlopie i z powodu jego odbycia stresujemy się jeszcze bardziej, by nadrobić wszelkie zaległości, to można powiedzieć, że cała idea odpoczywania traci swój sens. A kto wie, być może taki świadomy powrót z urlopu umożliwi nam również wytyczenie takich obowiązków, do których wcale nie musimy lub nie chcemy wracać? Takich, bez których nasz świat wcale bardzo by się nie zmienił a może nawet by zyskał?
Źródła:
American Psychological Association. (2023). Podcast: Speaking of Psychology: Why you should take a vacation—and how to get the most out of it, with Jessica de Bloom, PhD, and Sarah Pressman, PhD. Retrieved from https://www.apa.org/news/podcasts/speaking-of-psychology/vacation
American Psychological Association. (2018). Artykuł prasowy: Vacation Time Recharges US Workers, but Positive Effects Vanish Within Days, New Survey Finds. Retrieved from https://www.apa.org/news/press/releases/2018/06/vacation-recharges-workers
American Psychological Association. (2019). Artykuł online: Back-to-school can be a stressful time. How to help your kids transition. Retrieved from https://www.apa.org/topics/children/school-anxiety
Levi, E., Dolev, T., Collins-Kreiner, N., & Zilcha-Mano, S. (2018). Tourism and depressive symptoms. Retrieved from https://psychotherapy.haifa.ac.il/wp-content/uploads/2022/01/59.pdf
Smyth, A., & Milyavskaya, M. (2021). Mindfully motivated: Can a brief session of mindfulness meditation enhance motivation towards personal goals? Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ejsp.2770
Rusch, H. L., Rosario, M., Levison, L. M., Olivera, A., Livingston, W. S., Wu, T., & Gill, J. M. (2019). The effect of mindfulness meditation on sleep quality: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6557693/
Dlaczego self-care jest tak ważne? W czasach, w których żyjemy, brak takiej postawy, może prowadzić do przeciążenia, a nawet choroby.
Czym są binaural beats, tony izochroniczne czy monaural beats? Jak te praktyki wpływają na koncentrację i relaks?
Noisehacking, czyli hakowanie hałasu, jest ciekawym podejściem do zagadnienia nadmiernej ilości dźwięków, która nas dotyka.
Jak bezproblemowo przejść przez okres przejściowy między wakacjami a powrotem do pracy?
W jaki sposób wspierać swoją kreatywność? Poznaj kilka sposobów na rozwijanie swojej kreatywności.
Co może wpływać na trudności w poczęciu i jak wspierać swoje zdrowie psychiczne na tej drodze?
Czy pozwalamy sobie na odpoczynek i relaks wystarczająco często?
Świadoma męskość zachęca do przejęcia pełnej odpowiedzialności za wybory, działania i wpływ, jaki wywieramy na otoczenie.
Społeczne role płci podlegają płynnym zmianom. Czy da się więc zdefiniować męskość w dzisiejszych czasach?
Mediacje pozwalają ludziom zrozumieć się na nowo i odbudować zaufanie, a nawet naprawić relacje przy pomocy bezstronnej osoby – mediatora.
Relacje jakie mamy z innymi ludźmi mają ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne – każdy z nas potrzebuje kontaktu z drugim człowiekiem.
Rozwiązywanie konfliktów jest proste, gdy pamiętasz o kilku ważnych zasadach. Masz wpływ tylko na siebie i swoje postępowanie.
Focusly to...
30+
Ekspertów
i twórców
55+
Programów tematycznych
2000