Czym są kompetencje?

Mieć kompetencje to mieć umiejętność, chęć oraz możliwość podjęcia danego działania. Rozwój kompetencji to proces, który towarzyszy ludzkości od zawsze – począwszy od rozwijania umiejętności niezbędnych do przeżycia, takich jak zdobywanie pożywienia czy znalezienie bezpiecznego schronienia, skończywszy na tych bardziej wyrafinowanych, takich jak pismo, sztuka czy muzyka. Nasze uzdolnienia, umiejętności, wiedza, kondycja fizyczna, styl pracy, osobowość, zasady i wartości oraz zainteresowania – to właśnie czynniki, które składają się na nasze kompetencje i budują je.

Podstawowa kompetencja ludzkości to zdolność do uczenia się – to ona pozwala nam przystosować się do środowiska, w którym żyjemy. Uczymy się na różne sposoby: poprzez obserwację i naśladowanie innych osób lub samodzielnie, metodą prób i błędów. Nasze kompetencje możemy również rozwijać poprzez coaching, czyli potwierdzoną naukowo metodę samoobserwacji.

Jakie elementy są nam niezbędne do nauki?

Przede wszystkim uwaga, ponieważ bez koncentracji na danym zadaniu nie będziemy w stanie go wykonać. Ważna jest również szybka informacja zwrotna – uczenie się wymaga bowiem zrozumienia danej czynności w pełni i powtarzanie jej, aż stanie się dla nas automatyczna. Jeśli więc odpowiednio szybko otrzymamy informację o popełnianym błędzie, szybciej będziemy mogli go skorygować i zaoszczędzimy sobie czasu oraz energii. Aktywne uczestnictwo jest równie istotne w rozwijaniu nowych umiejętności – jest to zaangażowanie się w poszerzanie wiedzy z danej dziedziny oraz aktywne ćwiczenie jej w praktyce.

W budowaniu kompetencji ważne jest zwrócenie uwagi na nasze naturalne predyspozycje, ponieważ dużo łatwiej jest zdobywać umiejętności zgodne z nimi, niż próbować na siłę iść pod prąd – świat, w którym żyjemy, charakteryzuje się zmiennością i kompetencje, które kiedyś były uważane za niezbędne, dziś mogą być zapomniane – warto więc skupić się na sobie i swoich potrzebach. Istotne jest również oczywiście zwrócenie uwagi na zachowanie balansu między pracą a odpoczynkiem.

Zdobywanie kompetencji można podzielić na 4 fazy dzięki modelowi wypracowanemu przez Noela Burch:

Faza pierwsza: nieuświadomiona niekompetencja – nie wiemy, że potrzebujemy danej umiejętności;

Faza druga: świadoma niekompetencja – zdajemy sobie sprawę, że nie mamy jakiejś umiejętności;

Faza trzecia: świadoma kompetencja – zaczynamy zgłębiać daną umiejętność, ale jest ona świeża i posługiwanie się nią wymaga od nas wysiłku;

Faza czwarta: nieuświadomiona kompetencja – nabyta umiejętność przychodzi nam naturalnie, bez wysiłku.

Trening uważności a motywacja wewnętrzna

Przydatnym narzędziem do budowania kompetencji okazuje się również trening uważności – udowodniono, że dzięki niemu niektóre z naszych umiejętności możemy rozwijać niemalże bez wysiłku. Taką kompetencją jest na przykład inteligencja emocjonalna, czyli umiejętność dostrzegania i nazywania naszych emocji oraz rozumienie emocji innych osób. Dzięki uważności i technikom medytacyjnym naturalnie wzrasta również nasza kreatywność oraz odporność na stres.

Zapraszam do programu “ABC Kompetencji”, do którego dołączone są proste ćwiczenia oparte na uważności – naukowcy dowiedli, że już po dwóch miesiącach regularnego stosowania takich ćwiczeń następują pozytywne zmiany w strukturze naszego mózgu.

Serdecznie zachęcam do wypróbowania tej metody na rozwijanie swoich kompetencji!