Uważność (Mindfulness) to metoda wspierania zdrowia, która została szeroko zbadana przez naukowców: psychologów, psychiatrów, neurobiologów i biologów. Z badań przeprowadzonych dotychczas jednoznacznie wynika, że medytacja, na której opiera się uważność, stosowana regularnie może niebywale podnosić jakość naszego życia. Podczas prawidłowo wykonanej medytacji, człowiek umyślnie stara się zarządzać swoją własną uwagą i koncentracją, oraz utrzymać je na wyznaczonym zjawisku czy rzeczy, np. obserwując przepływ oddechu przez ciało, czy przyglądając się wrażeniom pojawiającym się w jego różnych częściach. Jest to jednocześnie taki moment, w którym zamiast działać – co wielu z nas robi przez większość dnia, celowo zatrzymujemy wszelkie prace, realizację celów i powstrzymujemy się od innych zadań.

Naukowe dowody skuteczności

Udowodniono, że u osób, które rozpoczęły praktykę medytacji i kontynuowały ją każdego dnia przez kilkanaście minut, po okresie 2 miesięcy zaszły istotne dla funkcjonowania i widoczne w specjalistycznym badaniu, zmiany w strukturze mózgu. Te zmiany to na przykład zmniejszenie się aktywności ciała migdałowatego, które na co dzień odpowiada za reakcje oparte na lęku, złości, czy napięciu wewnętrznym. Osoby systematycznie medytujące zgłaszają, że są mniej podatne na emocję złości, przejmowanie się czy odczuwanie strachu w sytuacjach, które te uczucia w nich wzbudzały przed rozpoczęciem regularnej praktyki uważności. Taki stan rzeczy wynika właśnie z „uspokojenia” ciała migdałowatego, jakie zachodzi w wyniku praktyki medytacji. Następna struktura mózgu, która zmienia się pod wpływem ćwiczeń Mindfulness to kora przedczołowa. Struktura ta jest jedną z najmłodszych części mózgu – powstała, by człowiek mógł myśleć, przetwarzać informacje, przewidywać konsekwencje swoich zachowań i analizować zjawiska. W badaniach naukowych stwierdzono jej pogrubienie się w wyniku regularnej praktyki medytacji, co ma bezpośredni wpływ na zwiększenie naszych możliwości związanych z procesami poznawczymi, jeśli regularnie ćwiczymy uważność. Dzięki temu łatwiej jest nam unikać podejmowania decyzji, które do tej pory były dla nas niekorzystne, mamy też większe możliwości, by dostrzegać w sobie różne tendencje i schematy myślenia lub zachowań, co jest szczególnie ważne dla osób, które chcą się aktywnie rozwijać.

Uważność to szersza perspektywa

Czasem tak bardzo jesteśmy uwikłani w zawiłą treść własnego życia, że trudno nam się w nim rozeznać i spojrzeć na wszystko z perspektywy. Takie „złapanie” innego punktu widzenia i umiejętność zobaczenia, jakby z boku, tego co przeżywamy i tego, co jest udziałem naszego doświadczenia, to kompetencja, która sprzyja podnoszeniu się jakości naszego życia. Dążą do niej psychoterapeuci i coachowie w pracy ze swoimi klientami. Lata rozwoju psychologii zaowocowały twierdzeniem, że człowiek nieświadomy tego, co ma wpływ na jego myślenie, emocje i zachowanie, to człowiek nieszczęśliwy – nierozumiejący co nim kieruje i niepodejmujący decyzji w przemyślany sposób, opierając się na mądrości wynikającej z własnej, dotychczasowej historii. Praktyka uważności i medytacji, poprzez rozwój i zmianę struktur naszych mózgów, pomaga nam uzyskiwać dostęp do tego szczególnego rodzaju mądrości. To nasze naturalne narzędzie do budowania takich kompetencji jak inteligencja emocjonalna, odporność na stres, zarządzanie sobą w czasie i wiele innych.

Mindfulness dla zdrowia

Poza zmianami, jakie mogą zajść w naszych umysłach, emocjach, myśleniu, czy zachowaniu, ogromnym potencjałem regularnie uprawianej medytacji jest również jej zdolność do poprawy stanu organizmu. Dzięki temu, że medytowanie buforuje szkodliwe oddziaływanie stresu na stan zdrowia, parametry pracy różnych organów i układów w naszym organizmie ulegają poprawie. Taką odpowiedź organizmu na praktykę uważności zauważono na przykład w układzie rozrodczym i odpornościowym. W wyniku praktyki medytacji poprawia się również dotlenienie organizmu, obniża się ciśnienie tętnicze oraz następuje redukcja stanów zapalnych (również często powodowana stresem).

Regularna praktyka to podstawa

Wspomniane efekty medytacji to zaledwie ułamek tego co regularna praktyka uważności może zrobić dla jakości naszego życia. W tej chwili istnieje już ponad 3000 badań naukowych dotyczących dobroczynnego wpływu praktyk medytacyjnych na zdrowie i funkcjonowanie człowieka. W kolejnych artykułach będziemy stopniowo przekazywać Wam różne ciekawostki i informacje, jakie wynikają z ustaleń naukowców. Mamy nadzieję, że będą one motywować Was do regularnego praktykowania medytacji!